Τι κοινό έχουν οι πιο υγιεινές κουζίνες του κόσμου;
Στο βιβλίο του «The 5 Factor World Diet» ο διατροφολόγος και personal trainer Harley Pasternak κάνει μια αναφορά στις πιο υγιεινές κουζίνες του κόσμου. Ο Harley Pasternak ταξίδεψε από την Ανατολή μέχρι τη Δύση, με σκοπό να ανακαλύψει τι είναι αυτό που κάνει τις διατροφικές επιλογές ορισμένων λαών, τόσο σωστές που οι κάτοικοι,οι οποίοι τις ακολουθούν για πολλά χρόνια παρουσιάζουν χαμηλότερα ποσοστά νόσων και αυξημένα ποσοστά μακροζωίας σε σχέση με άλλους λαούς.
Από τις υγιεινές κουζίνες δεν θα μπορούσε να λείπει η «Μεσογειακή κουζίνα». Πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, τα οποία λαμβάνονται από το “εξαιρετικά” παρθένο ελαιόλαδο που συναντάμε στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία και την απεριόριστη ποικιλία φρούτων και λαχανικών γεμάτα βιταμίνες και μέταλλα.
Συνεχίζοντας την πορεία του ο Pasternak κατευθύνεται προς την Ανατολή και φτάνει στην Ιαπωνία και την Κίνα για να γευτεί πολύχρωμα φύκια με sushi. Παρατήρησε ότι οι Ιάπωνες τρώνε ποικιλία από φύκια ενώ οι Κινέζοι φροντίζουν να ενσωματώνουν τουλάχιστον 5 διαφορετικά χρώματα σε κάθε γεύμα. Επίσης, στην Κίνα οι άνθρωποι συνήθως χαιρετούν ο ένας τον άλλον με την ερώτηση “έχετε φάει”, που δείχνει το μεγάλο σεβασμό των Κινέζων στο φαγητό και τη συνεστίαση.
Στο ταξίδι του αυτό, ο Pasternak, έκανε ορισμένες σημαντικές παρατηρήσεις, όπως ότι ο τρόπος ζωής των Βορειοαμερικανών διαφέρει πολύ σε σχέση με το «lifestyle» άλλων λαών στις διατροφικές συνήθειες, στις ποσότητες του φαγητού και στο συνδυαστικό περιεχόμενο του πιάτου τους.
Για αρχή, τρώνε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες φαγητού σε σχέση με άλλους λαούς. Αυτό βέβαια έχει να κάνει και με τις περιβαλλοντικές συνθήκες του τόπου αυτού καθώς οι Βόρειες χώρες έχουν ανάγκη (ή μάλλον είχαν ανάγκη) από μεγαλύτερη ποσότητα φαγητού και κυρίως λίπους, το οποίο λειτουργεί στο σώμα ως «μονωτικό υλικό», προστατεύοντας τους από το κρύο.
Ωστόσο, στις διατροφικές συνήθεις τους οι Βόρειοι ενσωμάτωσαν ορισμένες διατροφικές συνήθειες των Κέντρο-Αμερικάνων, όπως η υψηλή κατανάλωση αλατιού και ζάχαρης καθώς επίσης δεν επιλέγουν τροφές σύμφωνα με την εποχικότητά τους. Ουσιαστικά για τους Βορειομερικανούς δεν υπάρχει εποχικότητα στα τρόφιμα, ούτε «τοπικότητα», όπως στις Μεσογειακές χώρες. Κατ’ επέκταση αυτό στερεί από τους Βορειαμερικανούς πολύτιμα θρεπτικά συστατικά που λαμβάνονται από τα τρόφιμα, ιδιαίτερα όταν είναι «στην εποχή τους».
Αντίθετα, η Μεσογειακή, η Σκανδιναβική διατροφή και η διατροφή της Οκινάουα υποστηρίζουν τα τοπικά προϊόντα, τρώνε ποικιλία τροφίμων και λαμβάνουν περισσότερα θρεπτικά συστατικά. Οι διατροφικές συνήθεις των λαών αυτών φαίνεται να είναι στενά συνδεδεμένες με το ήθος, τη θρησκεία και την ενότητα ή τον τοπικισμό των περιοχών αυτών.
Μια συνήθεια των παραπάνω λαών, η οποία συμβάλλει ακόμα περισσότερο στην υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου σίτισης είναι η επιτακτική ανάγκη να τρώνε όλοι μαζί στο οικογενειακό τραπέζι, το οποίο κατά κάποιον τρόπο αποτελεί έθιμο, τρόπο εορτασμού και σύσφιξης των σχέσεων της οικογένειας. Ακόμα και το κόκκινο κρασί, το οποίο υπάρχει πάντα στο Ελληνικό τραπέζι «ευφραίνει καρδίαν» με πολλούς τρόπους, είτε ως μέσω κοινωνικοποίησης είτε ως τρόφιμο πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες, οι οποίες συμβάλλουν στην προστασία της καρδιάς.
Για έναν Αμερικανό πάλι, «γεύμα ή δείπνο» φαντάζει ένα μπολ με δημητριακά, λίγο γάλα και ένα κουτάλι. Αυτός μόνος του, όρθιος με το κουτάλι στο χέρι, «καταβροχθίζει» τα δημητριακά (καθώς το φαγητό δεν αποτελεί ιεροτελεστία για τους Αμερικανούς) και συνεχίζει το βράδυ του μπροστά από την τηλεόραση, παρακολουθώντας την αγαπημένη του σειρά. Μια τέτοια εικόνα, δεν διαφέρει πολύ από την τωρινή Ελληνική πραγματικότητα, ωστόσο δεν αποτελεί την καθημερινότητα του Έλληνα.
Κάθε λαός έχει τη δική του μοναδική διατροφική ιδιορρυθμία, από την κατανάλωση κρέατος Ταράνδου μέχρι την κατανάλωση πράσινου τσαγιού ή σούπας πριν από το κύριο γεύμα. Είναι καλό να θυμόμαστε, ότι λόγω της απίστευτης ποικιλομορφίας του τρόπου ζωής σε όλο τον κόσμο, δεν υπάρχει μια “ενιαία διαδρομή” προς την απώλεια βάρους και την υγεία.
Όμως, ο Pasternak παρατήρησε έναν ενοποιητικό παράγοντα σε όλες τα υγιείς κοινωνίες:
«Το μόνο κοινό χαρακτηριστικό σε όλες αυτές τις υγιείς κοινωνίες είναι το περπάτημα. Έτσι, ανεξάρτητα από το τι τρώει κάποιος, αν περπατάει περισσότερο από τέσσερα μίλια την ημέρα και ανεξάρτητα από την εθνικότητά του, θα τείνει να είναι λεπτότερος και πιο υγιής από κάποιον που δεν κινείται».
Ας εξετάσουμε τώρα τα χαρακτηριστικά των λαών που έχουν τα πιο υγιεινά διατροφικά σχήματα και ας δούμε ποιο είναι το χαρακτηριστικό που προάγει την υγεία:
1.Μεσογειακή διατροφή (Mediterranean Diet)
Τι είναι:
Η παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή ακολουθείται από τους Έλληνες, τους Ιταλούς και τους Ισπανούς. Δίνει έμφαση στην παραγωγή και την κατανάλωση τοπικών προϊόντων, στην εποχικότητα των φρούτων, των λαχανικών και των καρπών και στα παραδοσιακά εδέσματα. Η ιδιαιτερότητα της Μεσογειακής διατροφής, η οποία ακόμη «καλά κρατεί» είναι το οικογενειακό τραπέζι, το οποίο αποτελεί μέσο ενίσχυσης των οικογενειακών δεσμών και απαιτεί χρόνο. Επίσης, τα μικρά και συχνά γεύματα και η ενασχόληση με μια μορφή δραστηριότητας είναι βασικό χαρακτηριστικό, κυρίως των επαρχιακών περιοχών της Μεσογείου.
Βασικά τρόφιμα:
Φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, ξηροί καρποί είναι οι πρωταγωνιστές της Μεσογειακής διατροφής. Έπονται τα φρέσκα ψάρια, τα πουλερικά και το κόκκινο κρασί. Εξαιτίας των ημερών της νηστείας, που επέβαλε η Χριστιανική θρησκεία, οι λαοί της Μεσογείου νήστευαν σχεδόν 280 ημέρες από τις 365 ημέρες του χρόνου. Το γεγονός αυτό, περιόριζε το κόκκινο κρέας από τη διατροφή των λαών αυτών, το οποίο καταναλώνονταν μια φορά το μήνα. Το αλάτι και η ζάχαρη είναι περιορισμένα στη Μεσογειακή διατροφή έως και ανύπαρκτα. Ισχυρά βότανα που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, όπως το τσάι του βουνού και το χαμομήλι, αποτελούν ροφήματα που κάθε Ελληνικό σπίτι διαθέτει και θα πρέπει αν ενσωματώσει στη διατροφή του, από το φθινόπωρο κιόλας, πριν τα κρύα του χειμώνα.
Τι λένε οι έρευνες:
Τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής έχουν μελετηθεί από τη δεκαετία του ’70, και οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι τα άτομα που καταναλώνουν καθημερινά ελαιόλαδο ζουν περισσότερο έχουν χαμηλό βάρος και μειωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και διαβήτη.
Σύμφωνα με σχετική έρευνα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ , η υιοθέτηση παραδοσιακού μεσογειακού τύπου διατροφής, ισοδυναμεί με πιθανότητες μειωμένες κατά 25% για την εκδήλωση καρδιακών παθήσεων αλλά και καρκίνου.
Στην ίδια μελέτη, επισημαίνεται ότι αυτού του είδους η διατροφή, συντελεί στην απώλεια βάρους του ατόμου, αλλά και στην βελτίωση της διάθεσης, λόγω χαμηλών τοξινών που εναποτίθενται στο σώμα εξ αιτίας της εξαιρετικής ισορροπίας χαμηλών λιπαρών.
2.Νέα Σκανδιναβική διατροφή (New Nordic Diet)
Μπορείτε να σκεφτείτε ότι ο λαός της Δανίας, της Σουηδίας, της Φινλανδίας, της Νορβηγίας και της Ισλανδίας τρώνε πολλά γαλακτοκομικά προϊόντα, καπνιστά ψάρια και κρέας (όπως τα σουηδικά κεφτεδάκια και ο ψητός τάρανδος) και λίγα φρούτα και λαχανικά.
Η νέα σκανδιναβική διατροφή αναπτύχθηκε το 2004, όταν επαγγελματίες στον τομέα των τροφίμων και σεφ από τις πέντε σκανδιναβικές χώρες συναντήθηκαν στην Κοπεγχάγη για να ορίσουν μια νέα τοπική κουζίνα, η οποία, σε αντίθεση με τις παραδοσιακές διατροφικές συνήθειες των Σκανδιναβικών λαών θα ήταν πιο υγιεινή.
Τι είναι:
Κατά το σχεδιασμό αυτής της δίαιτας οι επιστήμονες μείωσαν κατά 35% το κρέας σε σχέση με το μέσο όρο του κρέατος που καταναλώνουν οι Σκανδιναβοί, πρόσθεσαν περισσότερα δημητριακά ολικής αλέσεως και πάνω από 75% βιολογικά προϊόντα. Αφαίρεσαν το αλκοόλ και τη ζάχαρη και προσομοίασαν τη διατροφή τους με αυτή των λαών της Μεσογείου.
Ωστόσο, λόγω έλλειψης ελαιολάδου (οι Σκανδιναβοί αντί για ελαιόλαδο χρησιμοποιούν κραμβέλαιο) από κάπου θα έπρεπε να διατηρηθεί η παροχή καλών λιπαρών απαραίτητων για την προαγωγή της υγείας της του μυαλού και της καρδιάς. Έτσι αύξησαν τα ψάρια, όπως ο τόνος, το σκουμπρί, ο σολομός και μείωσαν το κρέας του κυνηγιού.
Κύρια τρόφιμα:
Δημητριακά ολικής αλέσεως όπως η βρώμη και η σίκαλη, ντόπια φρούτα και εισαγόμενα μούρα (ligonberries και μύρτιλλα) μήλα και αχλάδια, σταυρανθή λαχανικά (λαχανάκια Βρυξελλών, μπρόκολο, γογγύλια, παστινάκες , τεύτλα, λάχανο), κραμβέλαιο, μαργαρίνη, γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά και τυριά που έχουν υποστεί ζύμωση. Στα κρέατα περιλαμβάνονται το βοδινό, το χοιρινό, το αρνί, το ελάφι και ο τάρανδος, ενώ τα θαλασσινά περιλαμβάνουν τη ρέγγα, το σκουμπρί και το σολομό. Η ζάχαρη, η οποία αποτελούσε βασικό συστατικό της Σκανδιναβίας όπως και το λίπος, αντικαταστάθηκαν από κρέμες με βασικό συστατικό το πίτουρο βρώμης και πρόσθετη σπιτική μαρμελάδα ή τοπικά γλυκά του κουταλιού. Τέλος, προστέθηκαν στα φαγητά βότανα όπως ο άνηθος, το σχοινόπρασο και ο μάραθος, τα οποία ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Τι λένε οι έρευνες:
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Clinical Nutrition διαπίστωσε ότι η νέα υγιεινή διατροφή φάνηκε να έχει επίδραση στα γονίδια που προάγουν την αποθήκευση κοιλιακού λίπους και «απενεργοποίησε» γονίδια που ήταν υπεύθυνα για την ανάπτυξη φλεγμονών. Επίσης, οι συμμετέχοντες στη μελέτη κατάφεραν να χάσουν βάρος και φαίνονται πιο ικανοποιημένοι με τις διατροφικές τους επιλογές από το μέσο όρο. Επίσης, περιόρισαν τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2. Οι επιστήμονες είναι περήφανοι καθώς οι παραπάνω μετατροπές στη Σκανδιναβική διατροφή επέφεραν σημαντικά κοινωνικοοικονομικά οφέλη καθώς μειώθηκε η παραγωγή κρέατος και η εισαγωγή επεξεργασμένων τροφίμων.
3.Παραδοσιακή διατροφή της Okinawa (Traditional Okinawa Diet)
Τι είναι:
Αυτή η χαμηλή σε θερμίδες δίαιτα είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και φύκια, περιέχει σπάνια κρέας, πλήρη γαλακτοκομικά, απλούς υδατάνθρακες, επεξεργασμένα τρόφιμα, ζάχαρη και αλάτι. Αυτή η δίαιτα κινείται γύρω από ένα συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο: ακολουθούνταν από ανθρώπους που κατοικούσαν στην Οκινάουα, ένα νησί από τα φτωχότερα της Ιαπωνίας, πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά συνέπεια, οι διδαχές του Κουμφούκιου, όπως το να τρώμε μια ποσότητα φαγητού, η οποία μας κάνει να αισθανόμαστε κατά 80% πλήρεις και όχι παραπάνω από αυτό που χρειαζόμαστε για να καλύψουμε το αίσθημα της πείνας, ή ακόμα και να τρώμε την μισή ποσότητα του πιάτου μας και να μοιραζόμαστε τα άλλο μισό με τον διπλανό μας έπαιξε σημαντικό ρόλο στη «διατροφική κουλτούρα» του νησιού.
Κύρια τρόφιμα:
Γλυκοπατάτες, ρύζι (σε πολύ μικρότερη ποσότητα από αυτή που καταναλώνουν οι Ιάπωνες του Ηπειρωτικού κορμού) τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, πράσινα και κίτρινα λαχανικά, όπως το πικρό πεπόνι, σόγια, η οποία αποτελεί συστατικό τροφίμων, όπως το τόφου και σάλτσα σόγιας. Τέλος, οι κάτοικοι της Οκινάουα έτρωγαν μόνο μέτριες ποσότητες από φρέσκα θαλασσινά, άπαχο κρέας, φρούτα, ρίζες και έπιναν συχνά τσάι.
Τι λένε οι έρευνες:
Δυστυχώς οι σύγχρονοι Okinawans δεν θυμίζουν σε τίποτα τους προγονούς τους, καθώς η παγκοσμιοποίηση και η υιοθέτηση Αμερικανικών προτύπων διατροφής, όπως η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων και έτοιμου φαγητού, τα οποία εισέβαλλαν ακόμα και στα φτωχά νησιά της Ιαπωνίας, αύξησαν τα ποσοστά παχυσαρκίας, καρδιακής νόσου, διαβήτη και μεταβολικού συνδρόμου.
Ωστόσο, οι άνθρωποι που πλέον είναι υπερήλικες και μένουν προσκολλημένοι στις γαστρονομικές παραδόσεις του νησιού είναι ακόμα υγιείς, αδύνατοι και από ανήκουν στους αιωνόβιους του πλανήτη.
Αυτοί οι υπερήλικες έχουν έναν δραστήριο τρόπο ζωής και σε μεγάλο βαθμό είναι απαλλαγμένοι από πολλές νόσους και κάθε αναπηρία. Όπως φαίνεται από σχετικές μελέτες ο πληθυσμός της Οκινάουα γερνάει με αργό ρυθμό. Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι ο μακροπρόθεσμος περιορισμός των θερμίδων μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο στη μακροζωία τους.
4.Παραδοσιακή Ασιατική διατροφή (Traditional Asian Diet)
Τι είναι:
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει μόνο μια παραδοσιακή Ασιατική διατροφή. Όπως είδαμε και παραπάνω, στην παραδοσιακή διατροφή της Οκινάουα υπάρχουν ορισμένες τροποποιήσεις που αλλοιώσεις που επήλθαν με το πέρασμα του χρόνου και έτσι, κανένας δεν μπορεί αν πει με βεβαιότητα ότι οι σύγχρονες κουζίνες ανά τον κόσμο, ιδιαίτερα της πολυπληθούς και πολυποίκιλης Ασίας προσομοιάζουν με αυτές των προγόνων τους.
Τη δεκαετία του 90’, μια ομάδα επιστημών σχετιζόμενων με τη διατροφή, επιχείρησε να φτιάξει την «Ασιατική Πυραμίδα» διατροφής.
Βασικό συστατικό της πυραμίδας είναι κυρίως το ρύζι, τα noodles και τα δημητριακά ολικής αλέσεως. Έπονται τα λαχανικά, τα φρούτα, τα όσπρια και οι ξηροί καρποί. Σε μικρότερες ποσότητες ακολουθούν, τα ψάρια και σε ακόμα μικρότερες τα πουλερικά με τα αυγά και ακόμα πιο σπάνια, το κόκκινο κρέας, το οποίο περιορίζεται σε μια φορά το μήνα, όπως τα γλυκά.
Οι Ασιάτες αγαπούν τα βότανα τα οποία έχουν κυρίαρχη θέση στο τραπέζι τους. Από την αρχαιότητα πολλά από τα βότανα χρησιμοποιούνταν για θεραπευτικούς σκοπούς στην Ανατολική ιατρική και ευδοκιμούν ακόμη και σήμερα. Στην κατηγορία αυτή ανήκει το πράσινο τσάι, γνωστό για τις κατεχίνες του, ισχυρέ αντιοξειδωτικές ουσίες που βοηθούν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού, στην ρύθμιση του βάρους, στην πρόληψη κατά του καρκίνου.
Όπως και στην Διατροφή της Οκινάουα, οι Ασιάτες ακολουθούν το μέτρο και δεν τρώνε περισσότερο από αυτό που ζητά το σώμα τους. Συνήθως τρώνε αργά με chopsticks και σε μικρά πιάτα.
Κύρια τρόφιμα:
Το ρύζι, τα noodles, τα σταυρανθή λαχανικά, όπως το κινέζικο λάχανο, το μπρόκολο, το κόκκινο λάχανο. Τα λαχανικά συνδυάζονται άψογα με τα δημητριακά και με τα μπαχαρικά κυρίως σε σούπες. Οι Ασιάτες συνηθίζουν να πίνουν ζεστά ροφήματα, όπως το τσάι πριν από τα κύρια γεύματα. Αυτή τακτική φαίνεται να βοηθάει στην καλύτερη ενυδάτωση και δραστηριότητα του πεπτικού συστήματος, καθώς επίσης και στη μείωση της όρεξης. Όταν χρησιμοποιούν ως κύριο συστατικό του γεύματος το κρέας ή το ψάρι, τότε η ποσότητα των λαχανικών που συνοδεύουν το κρέας ή το ψάρι είναι τριπλάσια. Επίσης, το ψάρι, όπως το γνωστό σε όλους sushi είναι του γλυκού νερού, σερβίρεται ωμό και συνοδεύεται από διάφορες ποικιλίες από φύκη. Τέλος, η Ασιατική διατροφή αποκλείει το αγελαδινό γάλα, ωστόσο γάλατα που προέρχονται από καρπούς όπως η σόγια, εμπεριέχεται στη σύγχρονη Ασιατική δίαιτα.
Τι λένε οι έρευνες:
Οι Ασιατικές χώρες έχουν μικρότερη συχνότητα παχυσαρκίας, καρδιαγγειακών νοσημάτων και διαβήτη σε σχέση με τις Δυτικές χώρες. Αυτό βέβαια φαίνεται να αλλάζει σταδιακά πιθανόν λόγω της οικονομικής ευμάρειας και την έντονης αστικοποίησης. Σύμφωνα με σχετική έρευνα του Πανεπιστημίου του Harvard, η αύξηση της κατανάλωσης υδατανθράκων, η αύξηση της μερίδας του φαγητού, η καθιστική ζωή αποτελεί εχθρό της παραδοσιακής Ασιατικής διατροφής και αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης νόσων.
Το «παράδοξο» της Γαλλικής διατροφής (French Paradox’ Diet)
Τι είναι:
Οι επιστήμονες Υγείας σπαζοκεφαλιάζουν με το «γαλλικό παρόδοξο», καθώς Οι Γάλλοι σε σχέση με όλους τους υπόλοιπους Ευρωπαϊκούς λαούς, έχουν από ανθυγιεινές συνήθειες και εμφανίζουν χαμηλά ποσοστά καρδιοπαθειών και μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. Οι Γαλλίδες, πίνουν, καπνίζουν τρώνε πλήρη γαλακτοκομικά, αρκετό βούτυρο και πολλά κρουασάν. Πώς γίνεται όμως να παραμένουν αδύνατες και κομψές;
Το 1991, σε μια 60λεπτη συνεδρία με τίτλο «Το γαλλικό παράδοξο», ο Γάλλος ερευνητής Serge Renaud, Ph.D. προκάλεσε αναταραχές στην κυβέρνηση των ΗΠΑ, ανακοινώνοντας τα αποτελέσματα της έρευνας του. Συγκεκριμένα, με βάση τα πρότυπα των ΗΠΑ, οι Γάλλοι κάνουν τα πάντα λάθος από άποψη υγείας. Έχουν μια διατροφή υψηλή σε λιπαρά, δεν τρέχουν και καπνίζουν, όμως έχουν το μισό ποσοστό σε καρδιακές παθήσεις (143 έναντι 315 ανά 100.000 στους μεσήλικες άνδρες) και ζουν 2,5 χρόνια περισσότερο. Αυτό, είπε ότι οφείλεται στο υψηλότερο επίπεδο κατανάλωσης κόκκινου κρασιού στη Γαλλία, 60,5 λίτρα ανά άτομο ετησίως έναντι 7.5 λίτρων ανά άτομο ετησίως στην Αμερική. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια αύξηση 40% στη ζήτηση κόκκινων κρασιών στη Βόρεια Αμερική. Για τα επόμενα 22 χρόνια δεν βρέθηκε κάποια θεωρία καλύτερη από αυτή.
Κύρια τρόφιμα:
Γιαούρτι και τυριά πλήρη σε λιπαρά, απλοί και σύνθετοι υδατάνθρακες με βασικό συστατικό το ψωμί, μικρές ποσότητες τυριών σε συνδυασμό με αποξηραμένα φρούτα, όπως τα σύκα, σοκολάτα και αυξημένη κατανάλωση κρασιού.
Τι λένε οι έρευνες:
Παρά την τακτική κατανάλωση παχυντικών τροφών όπως γλυκά, τυριά και σάλτσες, η Γαλλία έχει ένα ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό παχυσαρκίας και αυτό έχει να κάνει κυρίως με τις διατροφικές τους συνήθειες. Σε αντίθεση με τους Βορειοαμερικάνους, οι Γάλλοι αποφεύγουν τα επεξεργασμένα τρόφιμα και τρώνε πάρα πολύ αργά. Για τους Γάλλους, τα φαγητό είναι απόλαυση και αποτελεί “κοινωνική τελετουργία”, η οποία συνοδεύεται πάντα με ένα ποτήρι κρασί. Μάλιστα, αρκετά από τα Γαλλικά κρασιά φαίνεται πως δρουν ευεργετικά στην πέψη επιβραδύνοντας την.
Επίσης ξοδεύουν περισσότερο χρόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας εστιάζοντας στο φαγητό συγκρινόμενοι με τους Αμερικανούς. Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ότι υπάρχουν ορισμένες πολιτιστικές αξίες και πρακτικές που επιτρέπουν στους Γάλλους που δείχνουν ότι το φαγητό για τους Γάλλους είναι απόλαυση και δεν και την ευχαρίστηση, δεν χρειάζεται περιορισμό αλλά μέτρο και ταυτόχρονα φαίνεται να μην τους απασχολεί το βάρος τους, γεγονός που τους κάνει λεπτούς.
Σύμφωνα με μια έρευνα από το πανεπιστήμιο Purdue, το κόκκινο κρασί μπορεί να βοηθήσει να κρατηθούν τα κιλά μακριά. Οι επιστήμονες εντόπισαν μια ουσία στο κόκκινο κρασί που ονομάζεται πικετανόλη, η οποία αναστέλλει το σχηματισμό νέων λιποκυττάρων και τα αποτρέπει από το να αναπτυχθούν σε ώριμα λιποκύτταρα. Η σύνθεση αυτή μπλοκάρει την ικανότητα της ινσουλίνης να αποθηκεύει λίπος. Σε άλλες μελέτες, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι μέτριοι πότες κρασιού παρουσιάζουν την χαμηλότερη συσσώρευση κοιλιακού λίπους από όλους τους πότες.
Τέλος, το μέγεθος των μερίδων των Γάλλων είναι μικρότερο στα εστιατόρια, στα σούπερ μάρκετ, και είναι ανάλογες με αυτές που αναγράφονται στα Γαλλικά βιβλία μαγειρικής. Σε αντίθεση με την Αμερική και τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, οι Γάλλοι τρώνε μικρότερες μερίδες και έχουν συχνότερα γεύματα.
Συμπερασματικά:
Τι κοινό τελικά έχουν όλες οι παραπάνω κουζίνες που τις κάνει ιδιαίτερα υγιεινές και γιατί πρέπει να τις ακολουθήσουμε:
- Είναι πλούσιες σε φρούτα και λαχανικά
- Εστιάζουν στην κατανάλωση απλών και σύνθετων υδατανθράκων
- Το άπαχο κρέας, το ψάρι και το αυγό καταναλώνεται ορισμένες ημέρες την εβδομάδα, ενώ το κόκκινο κρέας, τα επεξεργασμένα τρόφιμα, η ζάχαρη και το αλάτι περιορίζονται.
- Έχουν ως βασική φιλοσοφία την κατανάλωση του φαγητού με μέτρο μέχρι εκεί που αισθανόμαστε σχετικά πλήρεις και οι μερίδες του φαγητού είναι σχετικά μικρές.
- Χρησιμοποιούν το φαγητό ως μέσο κοινωνικοποίησης και σύσφιξης των οικογενειακών δεσμών. Το γεύμα αυτόματα απαιτεί πολύ χρόνο, τόσο στην προετοιμασία όσο και στην κατανάλωση.
- Εστιάζει στην ποικιλία τροφίμων και στην εποχικότητά τους. Με αυτή την τακτική λαμβάνονται περισσότερα θρεπτικά συστατικά, βιταμίνες και μέταλλα από τις τροφές.
- Ορισμένα μπαχαρικά και βότανα του κάθε τόπου φαίνεται να επιδρούν θετικά στην υγεία και το συνολικό βάρος των κατοίκων.
- Επιτρέπει τη μέτρια κατανάλωση κρασιού μαζί με τα γεύματα. Το κόκκινο κρασί περιέχει πολυφαινόλες, ουσίες που βοηθούν στην καλή λειτουργία της καρδιάς, στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και την πρόληψη του καρκίνου.
- Η καλή ενυδάτωση του πεπτικού συστήματος πριν από κάθε γεύμα είτε πίνοντας νερό, είτε τσάι, βότανα ακόμα και σούπες λαχανικών, όπως οι Γάλλοι βοηθά στην καλή ενυδάτωση του πεπτικού συστήματος, την καλύτερη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών και το γρήγορο αίσθημα κορεσμού.
Βιβλιογραφία
Adamsson V et al. What is a healthy Nordic diet? Foods and nutrients in the NORDIET study. Food Nutr Res. 2012; 56: 10.3402/fnr.v56i0.18189.
Food and Nutrition Recourse, Table 1: Food Nutr Res. 2012; 56: 10.3402/fnr.v56i0.18189
Kolehmainen M et al. Healthy Nordic diet downregulates the expression of genes involved in inflammation in subcutaneous adipose tissue in individuals with features of the metabolic syndrome. Am J Clin Nutr. 2015 Jan;101(1):228-39.
Poulsen SK et al. Long-term adherence to the New Nordic Diet and the effects on body weight, anthropometry and blood pressure: a 12-month follow-up study. Eur J Nutr. 2015 Feb;54(1):67-76.
Kanerva N et al. The healthy Nordic diet and incidence of Type 2 Diabetes–10-year follow-up. Diabetes Res Clin Pract. 2014 Nov;106(2):e34-7
Saxe H. The New Nordic Diet is an effective tool in environmental protection: it reduces the associated socioeconomic cost of diets. Am J Clin Nutr. 2014 May;99(5):1117-25.
Willcox DC et al. Healthy aging diets other than the Mediterranean: a focus on the Okinawan diet. Mech Ageing Dev. 2014 Mar-Apr;136-137:148-62.
Willcox J. B. The Diet of the World’s Longest-Lived People and Its Potential Impact on Morbidity and Life Span. Ann. N.Y. Acad. Sci. 1114: 434–455 (2007). C 2007 New York Academy of Sciences.
Okinawa Centenarian Study. http://www.okicent.org/study.html
WebMd: Mediterranean Diet Linked to Heart Health. http://www.webmd.com/heart/news/20141014/another-study-links-mediterranean-diet-to-better-heart-health#1
US.News. Best Diets Overall. http://health.usnews.com/best-diet/best-overall-diets?utm_source=huffingtonpost.com&utm_medium=referral&utm_campaign=pubexchange_article
Ding EL and Malik VS. Convergence of obesity and high glycemic diet on compounding diabetes and cardiovascular risks in modernizing China: an emerging public health dilemma. Global Health. 2008 Feb 26;4:4.
OESD. OBESITY AND THE ECONOMICS OF PREVENTION: FIT NOT FAT, KEY FACTS – FRANCE, UPDATE 2014, OECD estimates based on the French survey Enquête santé et Protection Social.
WebMD. Popular Diets of the World: The French Diet. http://www.webmd.com/diet/features/the-french-diet#1
Lippi G et al. Moderate red wine consumption and cardiovascular disease risk: beyond the “French paradox”. Semin Thromb Hemost. 2010 Feb;36(1):59-70.