Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η ζάχαρη μπορεί να είναι εθιστική όπως ακριβώς και η κοκαΐνη

Είναι νόμιμη, κοινωνικά αποδεκτή και κρύβεται μέσα σε όλα όσα τρώμε.

Ανταμείβουμε τα παιδιά μας με αυτήν, την απολαμβάνουμε στις διακοπές μας ή την παίρνουμε ως «ψυχικό παυσίπονο» σε απογοητεύσεις και στεναχώριες. Ανταμενταμείβουμε με τον εαυτό μας μετά από μια ιδιαίτερα αγχωτική, σκληρή μέρα στη δουλειά ή την βάζουμε στο τραπέζι μας για να γιορτάσουμε κάθε χαρούμενη επέτειο της ζωής. Προσθέτουμε ζάχαρη στον καφέ μας, την προσθέτουμε στο πρωινό μας και ξεκινάμε τη μέρα μας με αυτήν, ψήνουμε κάθε τι που αγαπάμε χρησιμοποιώντας την. Αγαπάμε τα γλυκά πράγματα. Την χρειαζόμαστε και αν το καλοσκεφτείτε δεν μπορούμε να κάνουμε χωρίς αυτήν. Είναι η καθημερινότητά μας πασπαλισμένη από τόνους ζάχαρης. Αλλά στην πραγματικότητα είμαστε εθισμένοι σε αυτήν; Το έχει σκεφτεί κανείς αυτό άραγε?

Υπάρχουν έρευνες που συνεχώς αυξάνονται και καταλήγουν όλες στο ίδιο συμπέρασμα. Η ζάχαρη μπορεί να είναι εξίσου εθιστική με κάποια ναρκωτικά και έχει παρόμοια αποτελέσματα στον εγκέφαλο.

Είναι γεγονός πως η λέξη «εθισμός» είναι μια πολύ σκληρή λέξη. Στην ιατρική χρησιμοποιούμε τον όρο αυτό για να περιγράψουμε μια αρκετά τραγική κατάσταση όπου η χημεία του εγκεφάλου κάποιου έχει τροποποιηθεί για να αναγκάσει τον οργανισμό να χρησιμοποιεί επαναλαμβανόμενα μια ουσία ή να επαναλαμβάνει μια δραστηριότητα παρά τις βλαβερές συνέπειες που μπορεί να έχει.

Για το λόγο αυτό, τα στοιχεία που δείχνουν ότι η υπερβολική χρήση της ζάχαρης θα μπορούσε να οδηγήσει σε πραγματικό εθισμό δεν μπορούν να αγνοηθούν.

Η σχέση μεταξύ ζάχαρης και εθισμού συνδέεται από το γεγονός ότι, όταν τρώμε ζάχαρη αυτόματα απελευθερώνονται η ντοποαμίνη και τα οπιοειδή.

Η ντοπαμίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που συνδέεται με την εθιστική συμπεριφορά. Όταν μια συγκεκριμένη συμπεριφορά προκαλεί υπερβολική απελευθέρωση ντοπαμίνης, αισθάνεστε ένα αίσθημα τεράστιας ευχαρίστησης που σας οδηγεί να επαναλάβετε την πράξη ή τη συμπεριφορά για να το ξανανιώσετε. Καθώς επαναλαμβάνετε αυτή τη συμπεριφορά όλο και περισσότερο, ο εγκέφαλός σας προσαρμόζεται για να απελευθερώνει λιγότερη ντοπαμίνη. Ο μόνος τρόπος για να αισθανθείτε το ίδιο υψηλό αίσθημα ευχαρίστησης όπως και πριν είναι απλά να επαναλάβετε τη συμπεριφορά σε αυξανόμενη ποσότητα και συχνότητα.

Η έρευνα δείχνει ότι η ζάχαρη μπορεί να είναι ακόμη πιο εθιστική από την κοκαΐνη. Η ζάχαρη ενεργοποιεί τους υποδοχείς οπιούχων στον εγκέφαλό μας και επηρεάζει το κέντρο ανταμοιβής, το οποίο οδηγεί σε ψυχαναγκαστική συμπεριφορά, παρά τις αρνητικές συνέπειες όπως η αύξηση του σωματικού βάρους, οι πονοκέφαλοι, οι ανισορροπίες των ορμονών και άλλα. Εάν κάποιος διακόψει την κατανάλωση ζάχαρης, ο εγκέφαλος θα αρχίσει να παράγει ντοπαμίνη μόνος του, αλλά χρειάζεται κάποιος χρόνος, τον οποίο οι εθισμένοι δεν αντέχουν.

Μελέτες υποδεικνύουν ότι κάθε φορά που τρώμε γλυκά ενισχύουμε αυτές τις νευρικές οδούς, προκαλώντας έτσι τον εγκέφαλο να γίνει ολοένα και πιο σκληρός για να επιζητά τη ζάχαρη, δημιουργώντας μια ανοχή όπως κάθε άλλο φάρμακο.

Ο εθισμός αλλάζει την χημεία του εγκεφάλου και τα συμπτώματα στέρησης μπορεί ναι είναι ναυτία, κόπωση, εκνευρισμό, πονοκέφαλοι και σκαμπανεβάσματα στη διάθεση. Η υπερβολική κατανάλωση  ζάχαρης μπορεί να το κάνει και αυτό και λόγω του ότι η ζάχαρη είναι πολύ πιο διαδεδομένη, διαθέσιμη και κοινωνικά αποδεκτή από τις αμφεταμίνες ή το οινόπνευμα είναι πολύ πιο δύσκολο να αποφευχθεί. Οι ερευνητές και οι διατροφολόγοι συμφωνούν ότι ναι, η ζάχαρη έχει εθιστικές ιδιότητες και πρέπει να καταναλώνουμε πολύ λιγότερη απ΄ κάνουμε ήδη.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί τους ανθρώπους να μειώσουν την κατανάλωση «ελεύθερων σακχάρων» σε λιγότερο από 10% των ημερήσιων θερμίδων, λέγοντας ότι με αυτόν τον τρόπο μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος για παχυσαρκία. Τα “ελεύθερα σάκχαρα” περιλαμβάνουν τόσο τα σάκχαρα που απαντώνται φυσικά στο μέλι και το χυμό φρούτων, όσο και η ζάχαρη που προστίθεται στα τρόφιμα και τα ποτά. Στις ετικέτες των τροφίμων, τα πρόσθετα σάκχαρα περιλαμβάνουν λέξεις όπως η γλυκόζη, το σιρόπι καλαμποκιού, η καστανή ζάχαρη, η δεξτρόζη, η μαλτόζη και η σακχαρόζη, καθώς και πολλά άλλα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα πρόσθετα σάκχαρα αντιπροσωπεύουν το 14% της πρόσληψης θερμίδων του μέσου ατόμου.

Τα περισσότερα από αυτά προέρχονται από ποτά, όπως ενεργειακά ποτά, οινοπνευματώδη ποτά, σόδα, ποτά από φρούτα, καφέ και τσάι με γλυκαντικά, λέει το Γραφείο Πρόληψης Νοσημάτων και Προώθησης της Υγείας.  Άλλες πηγές πρόσληψης ζάχαρης είναι τα σνακ. Αυτά δεν περιλαμβάνουν μόνο τα γλυκά, τα μπισκότα και τα είδη περιπτέρου. Μεγάλες ποσότητες «κρυμμένης» ζάχαρης βρίσκονται στο ψωμί, στα συσκευασμένα τρόφιμα, ακόμα και σε γαλακτοκομικά προϊόντα. Η έρευνα αποδεικνύει πως η ζάχαρη δεκαπλασιάζει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου και συνδέεται με την αυξημένη εκδήλωση διαβήτη

Τα καλά νέα είναι ότι μπορούμε να προσαρμόσουμε και να εκπαιδεύσουμε τις γεύσεις μας ώστε να αρχίζουμε σιγά σιγά να μειώνουμε την κατανάλωση ζάχαρης.

Πηγές: 

Ahmed, S. H., Guillem, K., & Vandaele, Y. (2013, July). Sugar addiction: Pushing the drug-sugar analogy to the limit. Current Opinions in Clinical Nutrition and Metabolic Care. 16(4), 434-9

ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23719144

Are Oreos addictive? Research says yes. (2013, October 15)

sciencedaily.com/releases/2013/10/131015123341.htm

Avena, N. M. (2007, October). Examining the addictive-like properties of binge eating using an animal model of sugar dependence. Experimental and Clinical Psychopharmacology, 15(5), 481-491

ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17924782

Avena, N. M., Rada, P., & Hoebel, B. G. (2008), Evidence for sugar addiction: behavioral and neurochemical effects of intermittent, excessive sugar intake. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 32(1), 20-39

ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17617461

Bellatti, Andy. (2015, June). Personal interview.

Bjork, Cassie. (2015, June). Personal interview.

Caspero, Alex. (2015, June). Personal interview.

Changes to the nutrition facts label. (2016, October 7)

//www.fda.gov/Food/GuidanceRegulation/GuidanceDocumentsRegulatoryInformation/LabelingNutrition/ucm385663.htm

Dietary Guidelines for Americans, 2015-2020. (2015)

health.gov/dietaryguidelines/2015/guidelines/

DrugFacts: Understanding Drug Use and Addiction. (2016, August)

drugabuse.gov/publications/drugfacts/understanding-drug-use-addiction

Greene, Alan. (2015, June). Personal interview.

Know your limit for added sugars. (2016, September 27)

//www.cdc.gov/nutrition/data-statistics/know-your-limit-for-added-sugars.html

Lustig, R. H. (2013, March). Fructose: It’s “alcohol without the buzz.” Advances in Nutrition, 4, 226-235

//advances.nutrition.org/content/4/2/226.full

Mysels, D. J., & Sullivan, M. A. (2010, November-December). The relationship between opioid and sugar intake: Review of evidence and clinical applications. Journal of Opioid Management, 6(6), 445-452

ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3109725/

Nq, S. W., Slining, M. M. & Popkin, B. M. (2012, November). Use of caloric and noncaloric sweeteners in US consumer packaged foods, 2005-2009. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 112(11), 1828-1834

ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23102182

Stice, E., Burger, K., & Yokum, S. (2013, December). Relative ability of fat and sugar tastes to activate reward, gustatory and somatosensory regions. American Journal of Clinical Nutrition, 98(6), 1377-84

ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24132980

WHO calls on countries to reduce sugars intake among adults and children. (2015, March 4)

health.gov/dietaryguidelines/2015/guidelines/