Έλκος στομάχου. Ποιες τροφές ενδείκνυνται και ποιες πρέπει να αποφεύγετε?

Τα έλκη του στομάχου ή γαστρικά έλκη είναι ανοικτές πληγές εντός της επένδυσης του στομάχου. Λόγω της ποσότητας των οξέων που υπάρχουν στο στομάχι τα έλκη είναι συχνά εξαιρετικά επώδυνα.

Αιτίες και παράγοντες κινδύνου για έλκη:

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων έλκους, η αιτία των ελκών μπορεί να συνδεθεί με μια βακτηριακή λοίμωξη γνωστή ως ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Η. Pylori) καθώς και με τη χρόνια χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, όπως η ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη και η ναπροξίνη.

Τρόπος αντιμετώπισης ενός έλκους:

Τα έλκη στομάχου αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά και φάρμακα για τη μείωση και την παρεμπόδιση του οξέος στομάχου. Εκτός από τα φάρμακα, η έρευνα έχει δείξει ότι υπάρχουν επίσης μερικές φυσικές θεραπείες όπως μια προδιαγεγραμμένη δίαιτα που ο ασθενής μπορεί να ακολουθήσει ώστε να περιορίσει τα συμπτώματα, να τα ανακουφίσει και ταυτόχρονα να βοηθήσει στην ταχύτερη επούλωση  του έλκους.

Ενδεδειγμένες τροφές σε περίπτωση έλκους στομάχου:

Οι έρευνες και οι τρέχουσες συστάσεις για τη διατροφή ισχυρίζονται ότι ορισμένα τρόφιμα μπορεί να έχουν συστατικά που καταπολεμούν τα βακτηρίδια Helicobacter pylori, τα οποία είναι η κύρια αιτία των ελκών. Αυτά τα τρόφιμα είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία και ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος ώστε να καταπολεμηθεί ταχύτερα η λοίμωξη.

Λαχανικά: Κουνουπίδι, λάχανο, ραπανάκια, πιπεριές, καρότα, μπρόκολο, φυλλώδη πράσινα λαχανικά όπως το σπανάκι, σκόρδο

Φρούτα: μήλα, βατόμουρα, σμέουρα, φράουλες, κεράσια, κόκκινα σταφύλια

Τρόφιμα πλούσια σε προβιοτικά : γιαούρτι, κεφίρ, βουτυρόγαλα.

Λίπη: ελαιόλαδο και άλλα φυτικά έλαια

Άλλα: μέλι, πράσινο τσάι χωρίς καφεΐνη, κουρκουμάς, γλυκόριζα, σόγια, όσπρια

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ:

1. Φλαβονοειδή

Οι έρευνες δείχνουν ότι τα φλαβονοειδή, γνωστά και ως βιοφλαβονοειδή, μπορεί να αποτελέσουν μια αποτελεσματική πρόσθετη θεραπεία για τα έλκη στομάχου. Τα φλαβονοειδή είναι ενώσεις που περιέχονται σε πολλά φρούτα και λαχανικά. Τρόφιμα και ποτά πλούσια σε φλαβονοειδή είναι μερικά από τα παραπάνω όπως πχ η σόγια, τα όσπρια, τα κόκκινα σταφύλια, το λάχανο, το μπρόκολο, τα μήλα, τα μούρα και το πράσινο τσάι.

Τα φλαβονοειδή αναφέρονται ως “γαστροπροστατευτικά”, που σημαίνει ότι προστατεύουν την εσωτερική επένδυση του στομάχου και θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αμεσότερη θεραπεία των ελκών.

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Linus Pauling, δεν υπάρχουν παρενέργειες κατανάλωσης φλαβονοειδών στην ποσότητα που απαντάται σε μια τυπική δίαιτα, αλλά γενικά η υψηλότερη κατανάλωσή τους μπορεί να επηρεάσει την πήξη του αίματος.

2. Προβιοτικά

Τα προβιοτικά είναι τα ζωντανά βακτήρια και οι ζύμες που βοηθούν στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και του εντέρου. Υπάρχουν σε πολλά κοινά τρόφιμα, ιδιαίτερα σε αυτά που έχουν υποστεί ζύμωση όπως το βουτυρόγαλα, το γιαούρτι και το κεφίρ.

Μπορείτε επίσης να πάρετε τα προβιοτικά σε μορφή συμπληρώματος. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα προβιοτικά μπορεί να βοηθήσουν στην εξολόθρευση του H. pylori και στην αύξηση του ποσοστού αντιμετώπισης των ελκών όταν αυτά συνδυαστούν με τα κατάλληλα αντιβιοτικά.

Τα συμπληρώματα μπορεί να είναι ευεργετικά.

Εάν το έλκος του στομάχου σας αντιμετωπίζεται με κάποιο αντιβιοτικό, εξετάστε το ενδεχόμενο λήψης ενός συμπληρώματος προβιοτικών. Αυτό μπορεί να βοηθήσει την αποτελεσματικότητα του αντιβιοτικού αλλά και την αμεσότερη αντιμετώπιση του προβλήματος.

3. Τρόφιμα που πρέπει να περιορίσετε όταν έχετε παλινδρόμηση οξέος και έλκος στομάχου.

Μερικοί άνθρωποι που έχουν έλκος έχουν επίσης παλινδρόμηση οξέος. Σε μερικούς ανθρώπους, ορισμένα τρόφιμα μπορούν να χαλαρώσουν στο κάτω μέρος του οισοφάγου, γνωστό ως ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας ή LES. Στην περίπτωση που γίνει αυτό είναι ευκολότερο για το οξύ να επιστρέψει στον οισοφάγο και να προκαλέσει καούρα, δυσπεψία και πόνο.

Τα τρόφιμα που μπορεί να επιδεινώσουν την παλινδρόμηση οξέος είναι:

• Καφές και άλλα ποτά με καφεϊνη
• Ανθρακούχα αναψυκτικά
• Σοκολάτα
• Πικάντικα τρόφιμα, τσίλι και καυτερές πιπεριές
• Αλκοόλ
• Επεξεργασμένες τροφές
• Τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε αλάτι
• Όξινα τρόφιμα όπως πχ τα εσπεριδοειδή και οι ντομάτες

Τέλος, η υπερκατανάλωση τροφής και η κατανάλωση φαγητού εντός δύο έως τριών ωρών πριν από τον ύπνο μπορεί επίσης να επιδεινώσει τα συμπτώματα παλινδρόμησης.

4. Μέλι

Το μέλι δεν είναι απλώς γλυκό. Ανάλογα με το φυτό από το οποίο προέρχεται το  μέλι,  μπορεί να περιέχει έως και 200 ​​στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των πολυφαινολών και άλλων αντιοξειδωτικών. Είναι δηλαδή ένα ισχυρό αντιβακτηριακό και έχει αποδειχθεί ότι αναστέλλει την ανάπτυξη του Η. Pylori.

5. Σκόρδο

Το σκόρδο έχει αποδειχθεί ότι αναστέλλει την ανάπτυξη του Η. Pylori σε εργαστηριακές, ζωικές και ανθρώπινες δοκιμές. Αν δεν σας αρέσει η γεύση του σκόρδου, μπορείτε να πάρετε το εκχύλισμα σκόρδου σε μορφή συμπληρώματος. Το σκόρδο λειτουργεί ως αραιωτικό του αίματος, οπότε ρωτήστε το γιατρό σας πριν το πάρετε, ειδικά αν χρησιμοποιείτε βαρφαρίνη ή άλλα αντιπηκτικά φάρμακα.

6. Κράνμπερι

Τα κράνμπερις έχει αποδειχθεί από μελέτες ότι μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος. Μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού. Μπορείτε να πιείτε χυμό από κράνμπερι ή από διάφορα κόκκινα μούρα και να τα εντάξετε στη διατροφή σας βάζοντάς τα σε σαλάτες και φαγητά ή σε υγιεινά γλυκίσματα, στο πρωινό σας γεύμα, στο γιαούρτι κλπ.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη συγκεκριμένη ποσότητα μούρων που να δεν συνδέεται με την ανακούφιση των συμπτωμάτων του έλκους. Αντίθετα η υπερκατανάλωσή τους μπορεί να προκαλέσει στομαχική και εντερική δυσφορία λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε ζάχαρη.

Εάν αποφασίσετε να πίνετε χυμό από κράνμπερις και μούρα τότε καλό θα είναι να προσέξετε να είναι χωρίς ζάχαρη γιατί είθισται σε αυτούς τους χυμούς να προστίθεται ζάχαρη ή σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης. Έτσι αυτοί οι χυμοί σας επιβαρύνουν με κενές θερμίδες και μπορεί να σας προκαλέσουν μέχρι και στομαχικές διαταραχές αντί να σας ωφελήσουν.

7. Φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως

Μια δίαιτα με επίκεντρο τα φρούτα, τα λαχανικά και τα δημητριακά ολικής αλέσεως δεν είναι μόνο καλή για τη γενική υγεία σας. Σύμφωνα με την κλινική Mayo, μια πλούσια σε βιταμίνες δίαιτα μπορεί να βοηθήσει το σώμα σας να θεραπεύσει το έλκος που σας ταλαιπωρεί.

Τα τρόφιμα που περιέχουν τις αντιοξειδωτικές πολυφαινόλες μπορεί να σας προστατεύσουν από τα έλκη ή να βοηθήσουν να επουλωθούν.

Τα φυτικά τρόφιμα αυτά είναι τα εξής:

• αποξηραμένο δεντρολίβανο
• λιναρόσπορο
• ρίγανη
• μαύρη σοκολάτα
• βατόμουρα, σμέουρα, φράουλες, φραγκοστάφυλα
• μαύρες ελιές

Αυτό που πρέπει όλοι να γνωρίζουμε είναι ότι τα έλκη μπορούν να θεραπευτούν ασχέτως αν μπορεί να χρειαστεί χρόνος μέχρι να βρεθεί η σωστή θεραπεία που χρειάζεται για την κάθε περίπτωση.  Εκτός από τη θεραπεία που θα σας προτείνει ο γιατρός σας και την οποία πρέπει να ακολουθήσετε μπορείτε να ενσωματώσετε στη διατροφή σας κάποιες τροφές που θα σας ανακουφίσουν και θα επιταχύνουν τη θεραπεία.  Για παράδειγμα η προσθήκη άφθονων φρέσκων φρούτων και λαχανικών στο καθημερινό σας διαιτολόγιο και η μείωση της πρόσληψης αλκοόλ θα σας οδηγήσουν σχεδόν σίγουρα σε μια ταχύτερη επούλωση.

Προσοχή!

Τα έλκη στομάχου δεν σταματούν στον κοιλιακό πόνο. Εάν αφεθούν χωρίς θεραπεία, μπορούν να δημιουργήσουν μια τρύπα στο στομάχι, η οποία απαιτεί χειρουργική επέμβαση. Σε σπάνιες περιπτώσεις, τα έλκη μπορεί να σηματοδοτούν μεγαλύτερα προβλήματα, όπως ο καρκίνος γι΄αυτό είναι επιβεβλημένη η άμεση θεραπεία τους.

Πηγές: 

• Alcohol and public health: Frequently asked questions. (2018).

  cdc.gov/alcohol/faqs.htm

• Asha MK, et al. (2013). In vitro anti-Helicobacter pylori activity of a flavonoid rich extract of Glycyrrhiza glabra and its probable mechanisms of action [Abstract]. DOI:

  10.1016/j.jep.2012.11.033

• Black licorice: Trick or treat? (2013).

  fda.gov/ForConsumers/ConsumerUpdates/ucm277152.htm

• Castro MR. (2016). I have diabetes, and I’m wondering if I can substitute honey for sugar in my diet?

  mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetes/expert-answers/diabetes/faq-20058487

• Dabos KJ, et al (2010). The effect of mastic gum on Helicobacter pylori: A randomized pilot study [Abstract]. DOI:

  10.1016/j.phymed.2009.09.010

• de Lira Mota KS, et al. (2009). Flavonoids with gastroprotective activity [Abstract]. DOI:

  10.3390/molecules14030979

• Eteraf-Oskouei T, et al. (2013). Traditional and modern uses of natural honey in human diseases: A review.

  ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3758027/

• Gotteland M, et al. (2008). Modulation of Helicobacter pylori colonization with cranberry juice and Lactobacillus johnsonii La1 in children [Abstract]. DOI:

  10.1016/j.nut.2008.01.007

• Han Y-M, et al. (2015). Dietary, non-microbial intervention to prevent Helicobacter pylori-associated gastric diseases. DOI:

  10.3978/j.issn.2305-5839.2015.03.50

• Higdon J, et al. (2016). Flavonoids.

  lpi.oregonstate.edu/mic/dietary-factors/phytochemicals/flavonoids

• Ma F, et al. (2015). Probiotics in the treatment of peptic ulcer infected by helicobacter pylory and its safety [Abstract].

  ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26051728

• Mayo Clinic Staff. (2018). Peptic ulcer.

  mayoclinic.org/diseases-conditions/peptic-ulcer/manage/ptc-20231410

• Peptic ulcer disease. (2016).

  my.clevelandclinic.org/health/articles/peptic-ulcer-disease

• Pérez-Jiménez J, et al. (2010). Identification of the 100 richest dietary sources of polyphenols: An application of the Phenol-Explorer database.

  nature.com/articles/ejcn2010221

• Probiotics. (2015).

  my.clevelandclinic.org/health/articles/probiotics

• Rozza AL, et al. (2014). The gastroprotective effect of menthol: Involvement of anti-apoptotic, antioxidant and anti-inflammatory activities. DOI:

  10.1371/journal.pone.0086686

• Sumbul S, et al. (2011). Role of phenolic compounds in peptic ulcer: An overview. DOI:

  10.4103/0975-7406.84437

• Tao Y, et al. (2011). Oral consumption of cranberry juice cocktail inhibits molecular-scale adhesion of clinical uropathogenic Escherichia coli [Abstract]. DOI:

  10.1089/jmf.2010.0154

• Zhang L, et al. (2010). Relationship between alcohol consumption and active Helicobacter pylori infection. DOI:

  10.1093/alcalc/agp068