Συμβάλλουν τα προβιοτικά στην απώλεια βάρους;

Τι είναι τα προβιοτικά;

Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί συνήθως βακτήρια ή ζύμες που έχουν παρόμοια δράση με τους μικροοργανισμούς που βρίσκονται στο γαστρεντερικό σωλήνα του ανθρώπου. Τα πιο γνωστά προβιοτικά είναι οι λακτοβάκκυλοι (Lactobacillus) και τα μπιφιντοβακτήρια (Bifidobacterium), τα οποία συναντώνται στο γαστρεντερικό μας σύστημα και ασκούν προστατευτική δράση ενισχύοντας την άμυνα του οργανισμού ενάντια στους παθογόνους μικροοργανισμούς που απειλούν το έντερο μας.

Πληθώρα κλινικών μελετών υποστηρίζουν την ευεργετική επίδραση των προβιοτικών στην μείωση των συμπτωμάτων του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, καθώς έχει παρατηρηθεί αλλαγή στη φυσιολογική σύσταση της εντερικής μικροχλωρίδας και ενίσχυση του εντερικού συστήματος έναντι των λοιμώξεων, μετά από χορήγηση προβιοτικών

Κυριότερα προβιοτικά τρόφιμα αποτελούν τα προβιοτικά γαλακτοκομικά προϊόντα που υπάρχουν στο εμπόριο, όπως προβιοτικά γιαούρτια, ρευστά όξινα γάλατα με ή χωρίς φρούτα και, πρόσφατα, τυριά και παγωτά. Επιπλέον, οι ελιές, το τουρσί,οι πίκλες.

Τα οφέλη των προβιοτικών:

• Αύξηση της απορρόφησης του ασβεστίου και του μαγνησίου συμβάλλοντας στην ισχυροποίηση των οστών και στην αύξηση της οστικής πυκνότητας
• Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος
• Μείωση του κινδύνου ανάπτυξης πολύποδων και καρκίνου του παχέος εντέρου
• Έλεγχος της γλυκαιμικής κατάστασης
• Καλύτερος έλεγχος του βάρους και της όρεξης (το έντερο παραμένει υγιές και γίνονται σωστά όλες οι ορμονικές αλλαγές)
• Αυξημένη «καλών» βακτηρίων στο έντερο
• Ταυτόχρονη μείωση των ανεπιθύμητων βακτηρίων στο έντερο
• Μείωση των εντερικών «διαρροών» που προκαλούνται από σύνδρομα όπως το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου
• Βελτίωση της κινητικότητας και της απορροφησημότητας του εντέρου
• Ανακούφιση από τα συμπτώματα των φλεγμονωδών νόσων του εντέρου

Βοηθούν τα προβιοτικά στην απώλεια βάρους;

Ενώ τα καλά βακτήρια βοηθούν να διασπαστούν τα θρεπτικά συστατικά και να λαμβάνεται ενέργεια από την τροφή, δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η λήψη προβιοτικών συμπληρωμάτων ή τροφής που περιέχουν προβιοτικά μπορεί να βοηθήσει αποκλειστικά στην απώλεια βάρους.

 Το σπλαχνικό λίπος τυλίγεται γύρω από τα όργανά και μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο λειτουργίας των ορμονών. Συνδέεται με την παχυσαρκία και οδηγεί σε αντίσταση στην ινσουλίνη και διαβήτη τύπου 2. Μια κλινική δοκιμή έδειξε ότι οι άνθρωποι που έχουν μεγάλες ποσότητες σπλαχνικού λίπους μπόρεσαν να χάσουν μέρος αυτού του λίπους αφού έπιναν 200 γραμμάρια προβιοτικά του γένους lactobacillus καθημερινά για 3 μήνες. ‌

Πως τα βακτήρια του εντέρου επηρεάζουν το βάρος

Εκατοντάδες μικροοργανισμοί κατοικούν στο πεπτικό μας σύστημα. Τα περισσότερα από αυτά είναι φιλικά βακτήρια που παράγουν πολλά σημαντικά θρεπτικά συστατικά, συμπεριλαμβανομένης της βιταμίνης Κ και ορισμένων βιταμινών Β.

Βοηθούν στη διάσπαση των φυτικών ινών , τις οποίες το σώμα σας δεν μπορεί να αφομοιώσει, μετατρέποντάς τις σε ευεργετικά λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας όπως το βουτυρικό οξύ.

Υπάρχουν δύο κύριες οικογένειες καλών βακτηρίων στο έντερο: τα bacteroidetes και τα firmicutes. Το σωματικό βάρος φαίνεται να σχετίζεται με την ισορροπία αυτών των δύο οικογενειών. Μελέτες τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ζώα έχουν δείξει ότι τα άτομα με κανονικό βάρος έχουν διαφορετικά βακτήρια του εντέρου από άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Στην πλειονότητα αυτών των μελετών, τα άτομα με παχυσαρκία είχαν περισσότερα φιρμικά και λιγότερα βακτηριοειδή, σε σύγκριση με άτομα με κανονικό βάρος.

Πώς τα προβιοτικά επηρεάζουν την όρεξη

Απελευθέρωση ορμονών που ρυθμίζουν την όρεξη. Τα προβιοτικά περιέχουν ορμόνες που μειώνουν την όρεξη, το  γλυκoγόνο πεπτίδιο-1 (GLP-1) και το πεπτίδιο YY (PYY). Τα αυξημένα επίπεδα αυτών των ορμονών βοηθού στην καύση θερμίδων. Επιπλέον, μπορεί να μειώσει την αποθήκευση λίπους στο σώμα, η οποία είναι συχνά η πηγή αύξησης βάρους.

Αύξηση των επιπέδων πρωτεϊνών που ρυθμίζουν το λίπος: Τα προβιοτικά μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης αγγειοποιητίνη 4 (ANGPTL4) γεγονός που οδηγεί σε μειωμένη αποθήκευση λίπους .

Υπάρχουν δύο γένη προβιοτικών, το γένος bifidobacterium και το γένος lactobacillus. Τα προβιοτικά του γένους lactobacillus δρουν μειώνοντας την απορρόφηση λίπους από το σώμα μας, αποβάλλοντάς το με τα κόπρανα. Κάνουν το σώμα να μαζεύει λιγότερες θερμίδες από τις τροφές που καταναλώνουμε.

Επιπλέον, η φλεγμονή στο σώμα συνδέεται με την παχυσαρκία και τα προβιοτικά συνδέονται άμεσα με τις φλεγμονές στο σώμα μας. Δρουν προστατευτικά στο έντερο και συμβάλλουν στη μείωση της φλεγμονής καθώς και στην προστασία του οργανισμού από ασθένειες και την παχυσαρκία.

Κίνδυνοι από προβιοτικά για απώλεια βάρους

Ενώ τα προβιοτικά είναι γενικά ασφαλή, μπορεί να υπάρχουν ορισμένοι κίνδυνοι που σχετίζονται με τη λήψη τους.

Ποιότητα . Ως προϊόν διατροφής ή συμπλήρωμα, τα προβιοτικά δεν περνούν από τον ίδιο αυστηρό έλεγχο με τα φάρμακα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορείτε να είστε σίγουροι για την ποιότητα του προϊόντος που αγοράζετε

Επειδή υπάρχουν λιγότεροι κανονισμοί με τα προβιοτικά, είναι δύσκολο να πούμε ακριβώς τι λαμβάνετε και εάν το προϊόν έχει ακόμη και αρκετά βακτήρια για να έχει οποιαδήποτε επίδραση στο σώμα σας. Υπήρξαν επίσης αναφορές για προϊόντα που έχουν διαφορετικά στελέχη από αυτά που αναγράφονται στην ετικέτα.

Τα βακτήρια είναι επίσης ζωντανοί οργανισμοί. Εάν το προϊόν δεν έχει παρασκευαστεί ή δεν έχει αποθηκευτεί σωστά ή είναι κοντά στην ημερομηνία λήξης του, τα βακτήρια ενδέχεται να μην επιβιώσουν αρκετά για να έχουν κάποια ευεργετική επίδραση στο έντερο σας.

Προβλήματα ανοσοποιητικού συστήματος. Άτομα που έχουν υποβαθμισμένο ανοσοποιητικό σύστημα ή σοβαρές ασθένειες μπορεί να αρρωστήσουν από τη λήψη προβιοτικών. Θα πρέπει να αποφεύγετε την κατανάλωση προβιοτικών εάν παίρνετε φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Είναι καλύτερο να μιλήσετε πρώτα με το γιατρό σας πριν πάρετε οποιοδήποτε προβιοτικό συμπλήρωμα.

Διαφορετικά στελέχη. Τα προβιοτικά συμπληρώματα έχουν συχνά διαφορετικά στελέχη βακτηρίων. Οι ερευνητές εξακολουθούν να είναι ασαφείς ως προς το ποια στελέχη μπορεί να έχουν τη μεγαλύτερη επίδραση στην απώλεια βάρους. Αυτό είναι σημαντικό να το έχετε υπόψη σας εάν παίρνετε ένα προβιοτικό ειδικά για να σας βοηθήσει να χάσετε βάρος.

Συμπερασματικά

Τα προβιοτικά έχουν αρκετά πλεονεκτήματα για την υγεία. Ωστόσο τα αποτελέσματα για την απώλεια του βάρους φαίνεται να εξαρτώνται από τον τύπο του προβιοτικού και τον συνδυασμό με μια υγιεινή διατροφή. Επιπλέον, υπάρχουν πολλοί λόγοι για τη λήψη προβιοτικού συμπληρώματος. Αυτοί είναι η βελτίωση του πεπτικού συστήματος και μείωση των καρδιαγγειακών κινδύνων, μείωση της φλεγμονής, των επιπέδων άγχους και κατάθλιψης.

Γενικά, ενώ τα προβιοτικά μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο στον μεταβολισμό, δεν είναι ακόμα σαφές πώς ή εάν μπορούν να  βοηθήσουν στην απώλεια βάρους. Εάν θέλετε να χάσετε  βάρος, συμβουλευτείτε έναν ειδικό σχετικά με τη διατροφή και τις αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορούν να σας βοηθήσουν να χάσετε τα ανεπιθύμητα κιλά.

Πηγές:

National Health Service (NHS): Probiotics.

Nature: A core gut microbiome in obese and lean twins.

Nutrients: “Is It Time to Use Probiotics to Prevent or Treat Obesity?,” “Probiotics: How Effective Are They in the Fight against Obesity?”

R Ferrarese , E R Ceresola, A Preti, F Canducci .Probiotics, prebiotics and synbiotics for weight loss and metabolic syndrome in the microbiome era. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2018 Nov;22(21):7588-7605. doi: 10.26355/eurrev_201811_16301.

Chika Kasai , Kazushi Sugimoto, Isao Moritani .Comparison of the gut microbiota composition between obese and non-obese individuals in a Japanese population, as analyzed by terminal restriction fragment length polymorphism and next-generation sequencing. BMC Gastroenterol. 2015 Aug 11;15:100. doi: 10.1186/s12876-015-0330-2.

Hannah D Holscher .Dietary fiber and prebiotics and the gastrointestinal microbiota. Gut Microbes. 2017 Mar 4;8(2):172-184. doi: 10.1080/19490976.2017.1290756. Epub 2017 Feb 6.

Peter J Turnbaugh , Micah Hamady, .A core gut microbiome in obese and lean twins. Nature. 2009 Jan 22;457(7228):480-4. doi: 10.1038/nature07540. Epub 2008 Nov 30.

Ludovico Abenavoli , Emidio Scarpellini , Carmela Colica.Gut Microbiota and Obesity: A Role for Probiotics. Nutrients. 2019 Nov 7;11(11):2690. doi: 10.3390/nu11112690.

Hariom Yadav , Ji-Hyeon Lee , John Lloyd  .Beneficial metabolic effects of a probiotic via butyrate-induced GLP-1 hormone secretion. J Biol Chem. 2013 Aug 30;288(35):25088-25097. doi: 10.1074/jbc.M113.452516. Epub 2013 Jul 8.

Michał Wiciński, Jakub Gębalski, Jakub Gołębiewski .Probiotics for the Treatment of Overweight and Obesity in Humans-A Review of Clinical Trials. Microorganisms. 2020 Jul 29;8(8):1148. doi: 10.3390/microorganisms8081148.