Η διατήρηση του όγκου και της σύνθεσης των υγρών του σώματος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εξασφάλιση του μεταβολισμού των κυττάρων και της λειτουργίας των οργάνων. Αυτό επιτυγχάνεται με την επαρκή πρόσληψη νερού, αλλά και με την φυσιολογική λειτουργία του εντέρου και των νεφρών.
Βασικές πηγές νερού για τον ανθρώπινο οργανισμό αποτελούν η πρόσληψη υγρών, το νερό των τροφών και το νερό που παράγεται από τις διάφορες μεταβολικές διεργασίες. Ωστόσο, σημειώνεται και η αποβολή νερού από το σώμα με τη διούρηση, τον ιδρώτα, τα κόπρανα ως καθαρισμός του οργανισμού από άχρηστες ουσίες.
Το πόσιμο νερό έχει αρχίσει να γίνεται μια δυσεύρετη θρεπτική ύλη..
Αυτό γιατί με την αύξηση του πληθυσμού της γης και την εντατικοποίηση της παραγωγής τροφίμων , άρα και την αύξηση των γεωργικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, όλο και περισσότερο μολύνεται το νερό της φύσης και γίνεται ακατάλληλο για τις λειτουργίες που το χρειάζεται ο άνθρωπος.
Το νερό για να είναι κατάλληλο για πόση, υποβάλλεται σε επεξεργασία απολύμανσης καθώς όσο είναι δυνατή η απομάκρυνση αλάτων από το νερό, με κατάλληλη τεχνολογία αποσκλήρυνσης.
Τα είδη νερού είναι:
Νερό βρύσης
Το νερό της βρύσης θεωρείται κατάλληλο σε πολλές χώρες της Ευρώπης, όπως και σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας. Ο εύχρηστος τρόπος απολύμανσης είναι η χλωρίωση. Η προσθήκη κατάλληλης ποσότητας χλωρίου είναι αρκετή για να σκοτώσει τα βακτήρια, χωρίς να αποκτήσει το νερό έντονη οσμή και γεύση χλωρίου, καθώς και να είναι ασφαλές προς κατανάλωση. Το νερό αυτό διατηρεί στην κατάλληλη για τον ανθρώπινο οργανισμό ποσότητα των υδατοδιαλυτών αλάτων όπως τα άλατα του ασβεστίου, του μαγνησίου, του σιδήρου και του αργιλίου.
Φυσικό μεταλλικό νερό
Κύριο χαρακτηριστικό του είναι ότι έχει υπόγεια πηγή προέλευσης και αντλείται από πηγές. Η νομοθεσία δεν επιτρέπει οποιαδήποτε διαδικασία απολύμανσης ωστόσο εμφιαλώνεται επιτόπου. Η διαφορά με το κοινό πόσιμο νερό είναι η περιεκτικότητα του σε διάφορα μέταλλα και ιχνοστοιχεία( ασβέστιο, σίδηρο, μαγνήσιο, κα) . Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία, για να αναγνωριστεί ένα νερό ως μεταλλικό θα πρέπει να περιέχονται σε αυτό τουλάχιστον 500mg/L διαλυμένα μεταλλικά στερεά.
Επιτραπέζιο
Το επιτραπέζιο νερό δεν έχει διαφορά στη σύσταση από το νερό της βρύσης, ωστόσο αυτό είναι εμφιαλωμένο. Έχει διάφορες πηγές προέλευσης και υπόκειται σε διαδικασία απολύμανσης ώστε να είναι ασφαλές προς κατανάλωση.
Νερό πηγής
Το νερό πηγής έχει υπόγεια προέλευση, δεν γίνεται επεξεργασία απολύμανσης και εμφιαλώνεται στην πηγή προέλευσης όπως το φυσικό μεταλλικό νερό. Όταν το νερό προέρχεται από σημαντικό βάθος μέσα από την γη είναι συνήθως απαλλαγμένο από μικροοργανισμούς και αυτό γιατί σε βάθος 4m δεν υπάρχουν μικροοργανισμοί. Μπορεί όμως να γίνει ακατάλληλο προς πόση αν καταλήξουν σε αυτό μέσω του εδάφους τοξικές ουσίες όπως χημικοί ρύποι ή αν μολυνθεί από παθογόνα ή τοξικογόνα μικρόβια διαμέσου ρωγμών του εδάφους ή σωληνώσεων άντλησης και μεταφοράς του. Τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά είναι παρόμοια με του κοινού πόσιμου νερού.
Ανθρακούχο νερό
Τα ανθρακούχα νερά χωρίζονται σε δυο κατηγορίες, τα φυσικά ανθρακούχα νερά και τα νερά με τεχνητή προσθήκη διοξειδίου του άνθρακα.
Στα φυσικώς ανθρακούχα το διοξείδιο του άνθρακα υπάρχει φυσικά από την πηγή εμπεριέχοντας απαραίτητα μέταλλα και ιχνοστοιχεία(πχ Perrier).
Στα νερά με τεχνητή προσθήκη διοξειδίου του άνθρακα προστίθεται και το όξινο ανθρακικό νάτριο η λεγόμενη σόδα.
Το ανθρακούχο νερό ανακουφίζει από προβλήματα δυσπεψίας ,λόγω της περιεκτικότητας σε διοξείδιο του άνθρακα το οποίο βοηθάει τις περισταλτικές κινήσεις του στομάχου. Τα σκευάσματα τύπου σόδας, ανακουφίζουν από δυσάρεστα συμπτώματα, γιατί το όξινο ανθρακικό νάτριο που περιέχεται σε αυτά αντιδρά με το υδροχλωρικό οξύ του στομάχου. Επιπλέον, η κατανάλωση ανθρακούχου νερού βοηθάει στα συμπτώματα της δυσκοιλιότητας, στην ενυδάτωση καθώς δημιουργεί και το αίσθημα του κορεσμού.
Ποιο νερό να επιλέξω τελικά;
Για να κρίνουμε αν ένας τύπος πόσιμου νερού είναι καλύτερος από έναν άλλο θα πρέπει να αξιολογηθούν πολλοί παράγοντες. Ανάλογα με τις φυσικοχημικές του ιδιότητες, ο ίδιος τύπος νερού μπορεί να θεωρείται καλός για την υγεία κάποιου καταναλωτή με συγκεκριμένο παθολογικό πρόβλημα (όπως δυσπεψία), αλλά κακός για την υγεία σε άλλες παθολογικές καταστάσεις.
Καλό είναι να κοιτάζουμε την προέλευση και την ποιότητα του νερού καθώς και τις συνθήκες φύλαξης όσον αφορά τα εμφιαλωμένα. Όσον αφορά την επιλογή νερού της βρύσης προτείνεται το φιλτράρισμα του νερού με κάποια οικιακή συσκευή για πιο ασφαλής κατανάλωση.
Βιβλιογραφία:
Belitz H-D, Grosch W and Scieberle P(2006) Χημεία Τροφίμων, 3η έκδοση, Εκδ. Τζιόλα, Θεσσαλονίκη
Lewicki PP (2004) Water as the determinant of food engineering properties. A review. Journal of Food Engineering
Ευστράτιος Ρ. Κυρανάς. Λειτουργικές Ιδιότητες Νερού, Πρωτεινών, Σακχάρων ,Λιπιδίων& Φυσικών Χρωστικών. Επίδραση στην Ποιότητα & την Θρεπτική αξία των τροφίμων. Εκδ. Τζιόλα, Θεσσαλονίκη
