Ποια είναι η ενδεδειγμένη διατροφή για την ελκώδη κολίτιδα? Τρόφιμα που πρέπει να αποφύγετε και ποια να προτιμήσετε.
Οι ενοχλήσεις του πεπτικού συστήματος και τα προβλήματα που απορρέουν από αυτές είναι πλέον πολύ συνηθισμένα στις μέρες μας. Οι περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν από καούρες, φουσκώματα, αέρια, κολίτιδα, γαστρίτιδα, διάρροια ή δυσκοιλιότητα, αλλά και άλλου είδους ενοχλήσεις και νόσους, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνει η καθημερινότητά τους. Δεδομένου ότι η καλή λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος είναι υψίστης σημασίας για την καλή υγεία του οργανισμού είναι αναγκαίο να γνωρίζουμε από τι πάσχουμε και τι μπορεί να μας βοηθήσει ώστε να ελαττώσουμε ή ακόμα και να εξαλείψουμε τα συμπτώματα που μας ταλαιπωρούν.
Σήμερα θα εξετάσουμε μια από αυτές τις νόσους, την ελκώδη κολίτιδα. Η ελκώδης κολίτιδα (UC), είναι μια χρόνια φλεγμονώδης ασθένεια του παχέος εντέρου και του ορθού. Είναι μια από τις δύο κύριες ασθένειες του φλεγμονώδους εντέρου, ενώ η άλλη είναι η νόσος του Crohn. Όταν ένα άτομο έχει ελκώδη κολίτιδα, αναπτύσσονται πληγές που ονομάζονται έλκη στο εσωτερικό του παχέος εντέρου.
Τα συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν:
- Κοιλιακό πόνο
- Διάρροια
- Ναυτία
- Αιμορραγία από το ορθό
- Κόπωση
- Απώλεια βάρους
Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν με βεβαιότητα τι προκαλεί την ελκώδη κολίτιδα, αλλά πιστεύουν ότι μπορεί να προκληθεί από μια ανοσολογική αντίδραση με κακή κατεύθυνση. Πολλά πράγματα μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων τροφίμων.
Ακόμα οι έρευνες είναι σε εξέλιξη, ωστόσο η Ακαδημία Διατροφής και Διαιτολογίας, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Γαστρεντερολογίας και το Ίδρυμα Crohn και Colitis της Αμερικής συμφωνούν ότι οι φυτικές ίνες είναι προστατευτικό θρεπτικό συστατικό για το παχύ έντερο. Οι ίνες όμως θα πρέπει να μειώνονται μόνο όταν παρουσιάζονται οξεία συμπτώματα όπως φλεγμονή ή άλλου είδους διαταραχές.
Κατά τη διάρκεια της εμφάνισης συμπτωμάτων ελκώδους κολίτιδας, μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων και να σας βοηθήσει να αναρρώσετε πιο γρήγορα. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να ακολουθήσετε την κατεύθυνση που θα σας δώσει ο ειδικός γιατρός/διατροφολόγος για την αντιμετώπιση του θέματος.
Τι θα πρέπει να αποφεύγετε:
Ψωμιά ολικής αλέσεως, δημητριακά και ζυμαρικά
Τα τρόφιμα που περιέχουν πολλές φυτικές ίνες τείνουν να είναι δύσκολο να χωνευτούν από τα άτομα που πάσχουν από ελκώδη κολίτιδα. Το αλεύρι ολικής αλέσεως έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες επειδή δεν έχει αφαιρεθεί το φύτρο ή το πίτουρο. Θα πρέπει να αποφεύγετε να τρώτε τρόφιμα από οποιοδήποτε αλεύρι ολικής αλέσεως, όπως ψωμί ολικής αλέσεως και ζυμαρικά.
Επιλέξτε ως επί το πλείστον λευκά ψωμιά και ζυμαρικά από εμπλουτισμένο άσπρο αλεύρι, εκτός εάν έχετε δυσανεξία στη γλουτένη. Τα δημητριακά απο διογκωμένο ρύζι, οι νιφάδες καλαμποκιού, η βρώμη και η κρέμα σιταριού περιέχουν επίσης λιγότερες φυτικές ίνες.
Καστανό ρύζι και άλλα άμυλα ολικής αλέσεως.
Αποφύγετε τις ακόλουθες τροφές ολικής αλέσεως:
- καστανό ρύζι
- κινόα
- βρώμη
- άγριο ρύζι
- κριθάρι – πλιγούρι
- κεχρί
- αλεύρι σπελτ
Αυτοί οι κόκκοι εξακολουθούν να έχουν το ινώδες ενδοσπέρμιο που μπορεί να ερεθίσουν το την ελκώδη κολίτιδα και μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή. Μια καλύτερη επιλογή για όσους πάσχουν από ελκώδη κολίτιδα είναι το καλά μαγειρεμένο άσπρο ρύζι.
Ξηροί Καρποί
Οι ξηροί καρποί, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που μαγειρεύονται και ενσωματώνονται σε τρόφιμα ή αλέθονται σε αλεύρια, θα πρέπει να βρίσκονται στη λίστα των απαγορευμένων για την περίπτωση της ελκώδης κολίτιδας. Οι φυτικές ίνες των ξηρών καρπών είναι πολύ δύσκολο να χωνευτούν από αυτά τα άτομα.
Σπόροι
Όπως και οι ξηροί καρποί έτσι και οι σπόροι μπορούν επίσης να επιδεινώσουν τα συμπτώματα όσων πάσχουν από ελκώδη κολίτιδα. Οι σπόροι είναι ένας τύπος αδιάλυτης ίνας, που μπορεί να προκαλέσει στον οργανισμό φούσκωμα, διάρροια, αέρια και άλλες ερεθιστικές παρενέργειες.
Μερικοί σπόροι προς αποφυγή είναι:
- σουσάμι
- λιναρόσποροι
- κεχρί
- κουκουνάρι
- ηλιόσποροι
- σπόροι κολοκύθας
- άγριο ρύζι
Όσπρια και αρακάς
Τα όσπρια, συμπεριλαμβανομένων των φασολιών, της φακής και των μπιζελιών είναι υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, με ταυτόχρονα υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες. Λόγω των αβλαβών σακχάρων που περιέχουν τα φασόλια, είναι γνωστό ότι προκαλούν αέρια στον οργανισμό. Εάν αντιμετωπίζετε λοιπόν ελκώδη κολίτιδα θα χρειαστεί να αποφύγετε αυτή την κατηγορία τροφίμων.
Ινώδη φρούτα
Ενώ τα φρούτα είναι μια εξαιρετικά υγιεινή τροφή, τα περισσότερα περιέχουν πολλές φυτικές ίνες. Τα φρούτα που ανήκουν στον κατάλογο των τροφίμων που πρέπει να αποφεύγονται είναι κυρίως τα αποξηραμένα και αυτά που έχουν σπόρους που δεν μπορούν να αφαιρεθούν (όπως τα περισσότερα μούρα).
Μπορείτε κυρίως να προτιμήσετε να φάτε φρούτα που έχουν ξεφλουδιστεί ή έχουν μαγειρευτεί όπως για παράδειγμα το βραστό ή ψητό μήλο ή ο πουρές μήλου. Όσον αφορά τον χυμό φρούτων πρέπει να τον περάσετε από πυκνό σουρωτήρι ώστε να αφαιρεθούν οι φυτικές ίνες του φρούτου.
Ινώδη λαχανικά
Όπως είπαμε για τα φρούτα έτσι και τα λαχανικά είναι γεμάτα από φυτικές ίνες. Συμπεριλάβετέ τα στη διατροφή σας μόνο εάν είναι:
- αποφλοιωμένα
- δεν έχουν σπόρους
- έχουν μαγειρευτεί μέχρι να μαλακώσουν
Αποφύγετε όλα τα ωμά ή μη ψημένα λαχανικά, συμπεριλαμβανομένου του καλαμποκιού. Δοκιμάστε τις βελουτέ σούπες λαχανικών για έναν εύκολο τρόπο να τα χωνέψετε. Τα λαχανικά παρέχουν πολλά σημαντικά θρεπτικά συστατικά και είναι απαραίτητο να τα ενσωματώσετε στη διατροφή σας, γι΄ αυτό πρέπει να βρείτε τον κατάλληλο τρόπο.
Γαλακτοκομικά προϊόντα
Μια κοινή διατροφική δυσανεξία των ατόμων που πάσχουν από ελκώδη κολίτιδα είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Αρκετοί άνθρωποι υποφέρουν από δυσανεξία λακτόζης, δηλαδή ο οργανισμός αδυνατεί να αποδομήσει τη λακτόζη, το σάκχαρο που περιέχεται στα γαλακτοκομικά προϊόντα πχ γάλα ή τυρί. Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι δυνατόν να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως φούσκωμα, αέρια και διάρροια. Αν υποπτεύεστε ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορεί να οφείλονται για τυχόν συμπτώματα που έχετε πάνω από διάστημα 4ων εβδομάδων τότε πρέπει να μιλήσετε με το γιατρό ή διατροφολόγο σας ώστε να σας κατευθύνει σε μια διατροφή ενδεδειγμένη για την πάθησή σας.
Τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη
Μία διατροφική δυσανεξία που γίνεται όλο και πιο συχνή σε όσους πάσχουν από συμπτώματα πέψης είναι η γλουτένη. Γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σιτάρι, τη σίκαλη και το κριθάρι. Η γλουτένη δεν βρίσκεται μόνο σε κοινά τρόφιμα όπως το ψωμί και τα ζυμαρικά, αλλά προστίθεται επίσης σε παρασκευασμένα προϊόντα όπως καρυκεύματα, σάλτσες, σούπες και πρωτεΐνες. Εάν υποπτεύεστε ότι η γλουτένη μπορεί να αποτελέσει σύμπτωμα για σας, αφαιρέστε όλους τους τύπους δημητριακών που περιέχουν γλουτένη, αρτοσκευάσματα και άλλα προϊόντα για τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες.
Λιπαρά φαγητά
Τα φαγητά υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά αυξάνουν τις συσπάσεις του εντέρου. Λιπαρές τροφές όπως το βούτυρο, η κρέμα γάλακτος, η πίτσα, οι τηγανητές πατάτες, το μπέικον, η μαγιονέζα, η σοκολάτα κλπ μπορεί να σας εντείνουν τα συμπτώματα όπως αέρια ή διάρροια. Αντίθετα τα άπαχα κρέατα, τα αποβουτυρωμένα τυριά και γιαούρτια είναι μια καλύτερη επιλογή για τον οργανισμό σας.
Γενικές οδηγίες που θα σας βοηθήσουν:
- Τα γεύματά σας θα πρέπει να είναι μικρά και συχνά. Το στομάχι δεν θα πρέπει να παραμένει άδειο για πολλές ώρες και θα πρέπει να κατανέμετε την τροφή σας σε 5 με 6 μικρά γεύματα.
- Μην τρώτε πολλών ειδών τροφές ταυτόχρονα ώστε να μπορέσετε να καταλάβετε ποια σας ενοχλεί και να την αποκλείσετε από το διαιτολόγιό σας. Εισάγετε μια μονάχα νέα τροφή κάθε φορά και παρατηρήστε την αντίδραση του οργανισμού σας σε αυτήν. Έτσι θα έχετε μια καλή εικόνα για το τι σας πειράζει και τι όχι.
- Μασήστε καλά την τροφή σας και μην τρώτε λαίμαργα. Καταπίνετε μικρές μπουκιές και φάτε όσο το δυνατόν πιο ήρεμοι.
- Παραμείνετε ενυδατωμένοι πίνοντας τουλάχιστον 6-8 ποτήρια νερό ημερησίως. Αν ταλαιπωρείστε από διάρροιες τότε ίσως η πρόσληψη ηλεκτρολυτών είναι απαραίτητη αλλά πάντα κατόπιν συνεννοήσεως με τον γιατρό σας.
Τρόφιμα που μπορείτε να απολαύσετε!
Ενώ η διατροφή σας μπορεί να είναι περιορισμένη, εάν αντιμετωπίζετε ελκώδη κολίτιδα δεν είναι απαραίτητο ότι θα είναι και βαρετή. Εστιάστε στα τρόφιμα που μπορείτε να φάτε και όχι στα τρόφιμα που πρέπει να αποφύγετε. Τα τρόφιμα που μπορείτε να φάτε είναι τα εξής:
- λευκό ψωμί χωρίς σπόρους
- λευκά ζυμαρικά
- άσπρο ρύζι
- κράκερ και δημητριακά φτιαγμένα με λευκό αλεύρι
- κονσερβοποιημένα ή μαγειρεμένα φρούτα (προσοχή στη ζάχαρη που περιέχουν τα κονσερβοποιημένα)
- μαγειρεμένα λαχανικά, ξεφλουδισμένα και χωρίς σπόρους
- σούπες λαχανικών
- μαλακά κρέατα, ψάρια και αυγά
- έλαια όπως το ελαιόλαδο και το λάδι καρύδας
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η διατροφή σας παίζει σημαντικό ρόλο στη συνολική υγεία σας.
ΠΗΓΕΣ:
-
Beans and other legumes: cooking tips. (2014, July 4)
mayoclinic.org/healthy-lifestyle/nutrition-and-healthy-eating/in-depth/legumes/art-20044278?reDate=31032017 -
Diet, nutrition, and inflammatory bowel disease. (2013, November)
ccfa.org/assets/pdfs/diet-nutrition-2013-1.pdf -
Jackson, F.W. (n.d.). Ulcerative colitis
gicare.com/diets/ulcerative-colitis/ -
Low-fiber diet. (2014, August 5)
mayoclinic.org/low-fiber-diet/ART-20048511 -
Low-fiber diet. (2014, October 28)
nlm.nih.gov/medlineplus/ency/patientinstructions/000200.htm -
Low-fiber foods. (2014, March 20)
cancer.org/treatment/survivorshipduringandaftertreatment/nutritionforpeoplewithcancer/low-fiber-foods -
Ulcerative colitis. (2015, August 14)
nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000250.htm -
Ulcerative Colitis
niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/ulcerative-colitis
