Όσο περισσότερο ασκείστε τόσο μικρότερη φαίνεται να είναι η «ηλικία» των κυττάρων σας, σύμφωνα με νέα μελέτη στην προληπτική ιατρική. Τα αποτελέσματά της έρευνας έδειξαν ότι οι άνθρωποι που ασκούνταν περισσότερο είχαν δείκτες βιολογικής γήρανσης κατά εννέα χρόνια νεότερους από όσους είχαν μια καθιστική ζωή.
Οι ερευνητές εξέτασαν τα τελομερή από περίπου 6.000 ενήλικες που συμμετείχαν σε μια πολυετή έρευνα, η οποία διεξήχθη από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Οι άνθρωποι ρωτήθηκαν τι είδους σωματικές δραστηριότητες είχαν κάνει τον τελευταίο μήνα και πόσο έντονα τις έκαναν. Παρείχαν επίσης δείγματα DNA, από τα οποία οι ερευνητές μέτρησαν το μήκος των τελομερών. Τα τελομερή, είναι πρωτεΐνες στα άκρα των ανθρώπινων χρωμοσωμάτων και αποτελούν δείκτες γήρανσης. Επίσης δίνουν πληροφορίες για τη συνολική υγεία του ανθρώπου. Κάθε φορά που αναπαράγεται ένα κύτταρο, χάνεται ένα μικροσκοπικό τελομερές. Έτσι τα τελομερή μικραίνουν καθώς μεγαλώνουμε. Ωστόσο, συρρικνώνονται ταχύτερα σε μερικούς ανθρώπους απ ‘ότι σε άλλους, εξηγεί ο συγγραφέας της μελέτης Larry Tucker, καθηγητής φυσικής αγωγής στο Πανεπιστήμιο Brigham Young.
“Γνωρίζουμε ότι, γενικά, τα άτομα με βραχύτερα (μικρότερα σε μήκος) τελομερή πεθαίνουν νωρίτερα και είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν πολλές από τις χρόνιες παθήσεις”, αναφέρει ο Tucker. “Η μελέτη των τελομερών δεν είναι απόλυτη, ωστόσο είναι ένας πολύ καλός δείκτης βιολογικής γήρανσης”.
Tο κάπνισμα, η παχυσαρκία, η κατανάλωση αλκοόλ, το φύλο, η φυλή αποτελούν παράγοντες που σχετίζονται με τη γήρανση. Τώρα, ο Tucker βρήκε μέσα από τη μελέτη του ότι οι άνθρωποι που ασκούσαν είχαν σημαντικά μεγαλύτερα τελομερή σε έκταση, σε σχέση με αυτούς που είχαν μια καθιστική ζωή. Οι πιο αδρανείς άνθρωποι είχαν 140 λιγότερα βασικά ζεύγη DNA στα άκρα των τελομερών τους, σε σύγκριση με τους πιο δραστήριους: μια διαφορά περίπου εννέα ετών κυτταρικής γήρανσης! Με απλά λόγια, οι άνθρωποι που ασκούνται ζουν κατά μέσο όρο εννέα χρόνια παραπάνω από αυτούς που δεν κινούνται στην καθημερινότητά τους.
Οι άνθρωποι που είχαν καλύτερα αποτελέσματα ήταν αθλητές, οι οποίοι έκαναν τουλάχιστον 30-40 λεπτά τζόκινγκ την ημέρα πέντε ημέρες την εβδομάδα. Οι άνθρωποι που ασκούνταν λιγότερο είχαν αντίστοιχα οφέλη από την άσκηση, αλλά δεν ήταν τόσο ισχυρά. Η διαφορά ήταν ότι τα άτομα που ασκούνταν περισσότερο και είχαν μεγαλύτερα σε μήκος τελομερή είχαν και επτά χρόνια καθυστερημένη βιολογική γήρανση, σε σύγκριση με άτομα που είχαν μια μέτρια δραστηριότητα.
Οι ερευνητές έμειναν έκπληκτοι όταν είδαν τόσο μεγάλη διαφορά στη γήρανση μεταξύ μέτριου και υψηλού επιπέδου άσκησης. “Η μέτρια άσκηση ήταν πολύτιμη και είχε κάποιο όφελος, αλλά τα υψηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας έκαναν την πραγματική διαφορά“. Οι υψηλά ασκούμενοι άνθρωποι οι οποίοι ασκούνταν 150 με 200 λεπτά την εβδομάδα ή ασχολούνταν με δραστηριότητα ελαφράς έως μέτριας έντασης για μεγαλύτερες περιόδους είχαν αποδεδειγμένα νεότερους ιστούς. Η έρευνα αυτή υποδηλώνει ότι η περισσότερη άσκηση ασκεί σημαντική μείωση του κινδύνου ανάπτυξης χρόνιων ασθενειών.
Η τρέχουσα μελέτη βασίστηκε σε αυτο-αναφορές σχετικά με τη σωματική δραστηριότητα και ήταν σε θέση να δείξει μόνο μια συσχέτιση – όχι μια σχέση αιτίας – αποτελέσματος μεταξύ του ποσού άσκησης και του μήκους του τελομερούς. Δεν ήταν σε θέση να μελετήσει παράγοντες όπως η κατάθλιψη, το στρες, οι διαταραχές του ύπνου και οι διατροφικές πρακτικές που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις συνήθειες άσκησης, τις γενετικές αλλαγές ή και τα δύο.
Ωστόσο, η σχέση μεταξύ της φυσικής δραστηριότητας και της γήρανσης των κυττάρων αποτελεί σημαντικό εύρημα για τη μείωση ανάπτυξης επιβαρρυντικών ασθενειών για τον άνθρωπο.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η μείωση του μήκους των τελομερών μπορεί να συνδέεται με φλεγμονή και οξειδωτικό στρες, και οι δύο αυτές καταστάσεις αποδεδειγμένα συμβάλλουν στην γρηγορότερη γήρανση των ιστών μας.
Ενώ δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι τα άτομα με μακρύτερα τελομερή θα ζήσουν περισσότερο και θα είναι πιο υγιή, όμως οι πιθανότητες μπορεί να είναι προς όφελός τους, υποστηρίζει ο Tucker.
“Όλοι γνωρίζουμε ανθρώπους που φαίνονται νεότεροι από την πραγματική ηλικία τους. Επίσης, γνωρίζουμε ότι η άσκηση προάγει τη νεότητα. Τώρα ξέρουμε ότι μέρος αυτού μπορεί να οφείλεται στην επίδρασή της άσκηση στα τελομερή μας” και αυτό είναι που κάνει την άσκηση ακόμα πιο σημαντική για την υγεία μας!».
Βιβλιογραφία:
Larry A. Tucker. «Physical activity and telomere length in U.S. men and women: An NHANES investigation». Preventive Medicine, Volume 100, Issue null, Pages 145-151.
