Η 16η Μαΐου έχει θεσπιστεί εδώ και χρόνια ως Παγκόσμια Ημέρα Κοιλιοκάκης.
Είναι μια ευκαιρία να ενημερωθεί το κοινό, σχετικά με την κοιλιοκάκη και την ευαισθησία στην γλουτένη, ώστε ο καθένας μας να μπορεί να αναγνωρίζει τα συμπτώματα της ασθένειας τόσο σε ενήλικες, όσο και σε παιδιά.
Η κοιλιοκάκη είναι μια ασθένεια στην οποία η κατανάλωση δημητριακών (σιταριού, κριθαριού, σίκαλης και βρώμης) προκαλεί βλάβη στην εσωτερική επιφάνεια του λεπτού εντέρου (εντερικού βλεννογόνου) με αποτέλεσμα τα άτομα που καταναλώνουν τα παραπάνω τρόφιμα να παρουσιάζουν ορισμένα προβλήματα που δυσχεραίνουν την καθημερινότητά τους .
Η κοιλιοκάκη (ή αλλιώς δυσανέξια στη γλουτένη) είναι ένα σύνδρομο δισαπορρόφησης, Έχει διαπιστωθεί ότι ο υπεύθυνος τοξικός παράγοντας που περιέχεται στα ανωτέρω δημητριακά είναι η γλουτένη, η οποία συνίσταται από ένα μείγμα συγκεκριμένων πρωτεϊνών, τις γλιαδίνες.
Η γλιαδίνη, ένα πρωτεϊνικό τμήμα της γλουτένης. Στα άτομα με κοιλιοκάκη η έκθεση στη γλιαδίνη και γενικότερα στις προλαμίνες της γλουτένης προκαλεί μία φλεγμονώδη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος που οδηγεί στην καταστροφή των λαχνών του λεπτού εντέρου. Αυτό παρεμποδίζει την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και προκαλεί συμπτώματα όπως διάρροια, κόπωση, αναιμία, απώλεια βάρους, δυσκοιλιότητα, εμετοί, πονοκέφαλοι, νευρολογικά προβλήματα και διαταραχές στην ανάπτυξη των παιδιών.
Η βάση για τη θεραπεία της κοιλιοκάκης είναι μια αυστηρή δίαιτα ελεύθερη γλουτένης δια βίου. Η διατροφή που ακολουθείται για να αποφευχθούν τα προαναφερθέντα συμπτώματα αποκλείει όλα τα δημητριακά που περιέχουν γλουτένη, δηλαδή το σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη, ενώ αμφιλεγόμενη είναι κι η δράση της βρώμης.
Περίπου το 1% του πληθυσμού που πάσχει από τη νόσο κοιλιοκάκη έχει πράγματι σοβαρό πρόβλημα με τη γλουτένη. Ακόμα και μια ελάχιστη ποσότητα της πρωτεΐνης αυτής, μπορεί να τους προκαλέσει έντονες διάρροιες, κοιλιακές κράμπες και μακροπρόθεσμα, ακόμα και οστεοπόρωση! Για τους ανθρώπους αυτούς η γλουτένη είναι όντως επικίνδυνη και θα πρέπει να διαβάζουν με προσοχή τις ετικέτες των τροφίμων καθώς και να ενημερώνουν για την πάθησή τους όλους τους αρμόδιους σε κέντρα εστίασης ώστε το γεύμα τους να μην έρθει καθόλου σε επαφή με ίχνη της γλουτένης.
Ακόμα και η ελάχιστη επαφή με αλεύρι σιταριού μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στα άτομα με κοιλιοκάκη. Πολλοί άνθρωποι οι οποίοι δεν γνωρίζουν τη σπουδαιότητα της πρόληψης για τη συγκεκριμένη πάθηση, πιθανόν να μην δώσουν την απαιτούμενη σημασία και να κόψουν με το ίδιο μαχαίρι το ψωμί από αλεύρι και το καλομποκόψωμο που καταναλώνει ένα άτομο που πάσχει από κοιλικοκάκη.
Τι υπαγορεύει μια δίαιτα χωρίς γλουτένη;
Τα δημητριακά που είναι ελεύθερα γλουτένης είναι το καλαμπόκι, το ρύζι, η πατάτα και η κινόα. Τα άτομα που ακολουθούν μια διατροφή χωρίς γλουτένη μπορούν επίσης να καταναλώσουν πατάτα, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, γαλακτοκομικά, κρέας, ψάρι, έλαια, ξηρούς καρπούς, καλαμποκάλευρο, ρυζάλευρο και ζάχαρη.
Τα τρόφιμα που δεν μπορούν να καταναλώσουν είναι το ψωμί από σιτάρι ή σίκαλη, τo κριθάρι, τα ζυμαρικά, το πλιγούρι, το σιμιγδάλι, τα δημητριακά εμπορίου, τα αλλαντικά, τις σούπες και τα γλυκά του εμπορίου που περιέχουν γλουτένη και ποτά όπως η μπύρα, η βότκα και το τζιν.
Ο αναθεωρημένος Κώδικας Τροφίμων και Ποτών (CodexAlimentarius) προβλέπει την ακριβή αναγραφή συστατικών που είναι γνωστό ότι σχετίζονται με ανεπιθύμητες αντιδράσεις. Στην πραγματικότητα όμως, ετικέτα των τυποποιημένων προϊόντων δεν προσφέρει πάντα τις απαραίτητες αυτές πληροφορίες. Για τους λόγους αυτούς, θα πρέπει να είμαστε πολλοί προσεκτικοί όταν επιλέγουμε ένα τρόφιμο από το ράφι του σούπερ μάρκετ.
Το σίγουρο είναι ότι για τους πάσχοντες με κοιλιοκάκη, η ζωή χωρίς γλουτένη δεν είναι “lifestyle” αλλά η καθημερινότητα τους, στην οποία προσπαθούν να ανταποκριθούν όσο το δυνατόν καλύτερα. Η μόνη τους θεραπεία για τη διαχείριση των συμπτωμάτων τους είναι είναι η σωστή διατροφή.
Η ενημέρωσή και η συμμετοχή μας σε δράσεις που διαδίδουν τη σπουδαιότητα πρόληψης της ασθένειας μπορεί να βελτιώσει σημαντικά το βιοτικό επίπεδο των πασχόντων συνανθρώπων μας.
